Dahiliye çölak testi nasıl yapılır ve neyi gösterir?

Dahiliye çölak testi, bireylerin çölyak hastalığına yatkınlıklarını ve bu hastalığın varlığını belirlemek amacıyla yapılan bir dizi laboratuvar testidir. Çölyak hastalığı, genetik bir yatkınlık ve gluten içeren gıdaların tüketimi ile tetiklenen bir otoimmün hastalıktır. Bu makalede, çölak testinin nasıl yapıldığı, hangi aşamaları içerdiği ve test sonuçlarının ne anlama geldiği detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Çölyak hastalığı, gluten adı verilen bir protein grubuna karşı bağışıklık sisteminin anormal tepki vermesi sonucu gelişen bir sindirim sistemi hastalığıdır. Gluten; buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunur. Bu hastalık, ince bağırsakta iltihaplanma ve hasara yol açarak besin emilimini bozabilir. Belirtileri arasında karın ağrısı, ishal, kilo kaybı ve vitamin eksiklikleri yer almaktadır.

Çölak testi, genellikle iki ana aşamadan oluşur: serolojik testler ve genetik testler.

• Serolojik Testler: Bu aşamada, bireyin kan örneği alınarak çölyak hastalığına özgü antikorlar için test edilir. En yaygın kullanılan testler; Antigliadin IgA, Antigliadin IgG, Doku transglutaminaz IgA (tTG-IgA) ve Endomysium IgA (EMA) testleridir.
• Genetik Testler: Eğer serolojik test sonuçları pozitifse, çölyak hastalığına yatkınlık gösteren genetik testler yapılabilir. Bu testte HLA-DQ2 ve HLA-DQ8 genlerinin varlığı kontrol edilir. Bu genler, çölyak hastalığına yatkınlığı artıran genetik işaretlerdir.

Dahiliye çölak testi uygulanmadan önce, bireyin gluten içeren gıdaları düzenli olarak tüketmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, test sonuçları yanıltıcı olabilir. Testin yapılacağı gün, bireyden kan örneği alınır ve bu örnek laboratuvara gönderilir. Laboratuvar test sonuçları genellikle birkaç gün içinde elde edilir.

Test sonuçları, bireyin çölyak hastalığına sahip olup olmadığını belirlemek için kullanılır.

• Pozitif Sonuçlar: Eğer kan testleri, belirli antikorların yüksek seviyelerini gösteriyorsa, bu durum çölyak hastalığına işaret edebilir.
• Negatif Sonuçlar: Eğer antikor seviyeleri normal sınırlardaysa, çölyak hastalığı olasılığı düşüktür, ancak kesin bir teşhis için daha ileri testler gerekebilir.

Çölyak hastalığı teşhisi konulan bireylerin, gluten içermeyen bir diyete geçmeleri önerilir. Bu diyet, hastalığın belirtilerini kontrol altına alabilir ve bağırsaklardaki hasarın iyileşmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, çölyak hastalığı ile ilişkili diğer sağlık sorunları hakkında da bilgi sahibi olunması önemlidir. Sonuç olarak, dahiliye çölak testi, çölyak hastalığını teşhis etmek için önemli bir araçtır. Testin doğru bir şekilde uygulanması ve sonuçların doğru yorumlanması, bireylerin sağlık durumunu etkileyen önemli bir adımdır. Bu testin uygulanması sürecinde uzman bir sağlık profesyonelinin rehberliği büyük önem taşımaktadır.