Çöl İklimi

Çöl İklimi, Bu iklim tipinin en belirgin ve en önemli özelliği, yağışların hiç yok denecek kadar az olmasıdır. Çöllerde nemin az olması sebebinden dolayı günlük sıcaklık farkını iyice artırır. Dönenceler çevresindeki alçalıcı hava hareketleri çölleri oluşturmaktadır. İç kısımlarda ise çok yüksek dağlar olması sebebi ile bu dağlar nemli hava kütlelerini engeller ve çöller oluşur. Çöl iklimine kuzey Amerika karalarının iç taraflarında ve Güney Amerika da rastlanır. Günlük sıcaklık farklarının 50 dereceye ulaştığı zamanlar yaşanmaktadır. Yıllık sıcaklık ortalaması 40 derece civarlarındadır. Güneş yıl boyunca dk ve dike yakın bir açıda olduğundan yıllık sıcaklık farkı ise yok denecek kadar az 10 derece civarındadır. Geceleri ise sıcaklık 0 dereceye kadar düşebilmektedir. Genel olarak 100 mm nin altındaki yağış miktarları, sağanak yağmurlar şeklindedir. Çok nadir görünen yağışların ise belli bir zamanı yoktur. Yağışlar çok düzensiz olup, çok uzun yıllar yağış almayan çöl bölgeleri vardır. Konveksiyonel yağış adı verilen yağış tipi görülmektedir. Konveksiyonel yağış anlamı ise ısınan havanın yükselmesi, bir müddet sonra kendi sıcaklığındaki hava ile dengeye gelmesi sonucu, aşağı hava akımlarının başlaması ile oluşan yağış tipidir. Kaktüs bitkilerinden oluşan bir bitki örtüsüne sahiptir. Çöl deki bitkiler seyrek, seyrek ve cılız tiplidir.Dünyada ki başlıca çöl alanları, Büyük Sahra, Necef, Gobbon, Gibson, Patagonya, Peru ve Kalahari olarak adlandırılmaktadır. Kıtanın içlerine doğru, dönenceler civarında etraf dağlık alanlarla çevrilidir. Orta Asya çöl alanları ise, Karakum, Kızılkum, Gobi, Taklamakan, Arizona deniz etkisine tamamen kapalı çok büyük çöl bölgeleridir.

Çöl iklimi tiplerini 3 başlıkta incelemek mümkündür,

• Sıcak çöller, Yılda maksimum 1-2 kez yağış düşer. Sadede vahalar yerleşim için müsait diğer yerler değildir. Yıllık sıcaklık farkı yok denecek kadar az olmasına karşılık gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı çok fazladır. Dikenli bir bitki örtüsüne sahiptir. Sıcak çöllere örnek olarak Kalahari, Büyük Sahra, Arizona ve Kisumu çöllerini gösterebiliriz.
• Karasal Çöller, Bitki örtüsünün step olması dışında sıcak çöllerle aynı özelliklere sahiptir. Step bitki örtüsü yıllık sıcaklık farklarının 15-30 derece arasında olduğu yerlerde görülür. Kızılkum, Taklamakan ve gobi karasal çöllere örnek olarak gösterilir.
• Soğuk çöller, Antartika hariç kutup çevrelerinde görülür. Bir bitki örtüsü yoktur.
  

• Uzm. Emel yildiz - 28.04.2021 22:25:48