Çöl

Çöl, dünya üzerinde yer alan ana biyom (Birbirine bitişik, benzer yayılmış yaşam alanları) tiplerinden biridir. Çöller yılda 250 mm'den daha az yağış alan bölgelerdir. Sanılanın aksine gezegenin en soğuk bölgeleri olan Antarktika ve Grönland'ın büyük bölümü de çöl tanımının içine girer. Buradan anlaşılacağı gibi çöl terimi sadece sıcak bölgeleri değil soğuk ve kurak bölgeleri de tanımlar.

Çöllerdeki Canlı Türleri


Çöller büyük birer ekosistemdirler ve çöl atmosferindeki düşük nem gündüz ve gece arasında çok büyük sıcaklık farklarının oluşmasına yol açar. Çöllerin aldıkları yağış miktarında büyük değişkenlikler görülür. Yağışların zamanı da öngörülemez. Sıcak iklim çöllerinde toprakta organik maddelerin miktarı az olmasına karşı bol miktarda mineral bulunur. En gelişmiş çöllerde bile bitki örtüsü oldukça seyrektir. Toprak güneş ışınlarına ve rüzgârın etkisine doğrudan maruz kalır. Çöl şartlarında yaşayabilen yıllık ve çok yıllık bitkiler vardır, ancak çok yıllık bitkilerden kaktüsler tipiktir. Kuzey kutbu'nda 400 kadar bitki türü olmasına karşın Antarktika'da yaşayan hiçbir bitki türüne rastlanmamıştır. Çölde yaşayan bitkiler su kaybını asgariye indirmek için genelde ya çok küçük yapraklara sahiptir ya da hiç yaprakları yoktur. Bitkilerin bazıları ise yer altı organları olarak yaşar ve sadece aşırı yağış zamanlarında kısa bir büyüme dönemine sahiptir.

Çöl hayvanları çok çetin koşullarla baş etmek zorunda kalırlar; su kadar besin de çok nadirdir, sıcaklık dramatik bir şekilde değişir, kumda ya da kalın kar tabakası üzerinde yürümek ve yuva kazmak çok zordur.
Bu zorlukları aşmak için hayvanlar çok çeşitli fizyolojik ve davranışsal uyumlar geliştirmiştir. Sıcak çöllerdeki hayvanların çoğu küçüktür, günün en sıcak saatlerini bitki diplerinde ya da yer altında geçirip gece saatlerinde avlanır ve besin ararlar. Kanguru faresi gibi bazı hayvanlar, besinlerde bulunan ve metabolizmalarında ortaya çıkardıkları su ile hayatlarını devam ettirir. Bu hayvanların canlı biyokütlesi çok düşüktür ve boyutları oldukça özelleşmiştir.

Dünya üzerindeki en ünlü çöller, Kutup çevrelerinde bulunan soğuk çöller ve Kuzey Afrika'daki Büyük Sahra, Güney Afrika'daki Kalahari Çölü, Asya'daki Gobi ve Güney Amerika'daki Atacama çölleridir. Dünyadaki en büyük çöl Büyük Sahra'dır.

Çölde yaşam


Çöllerde yiyecek ve içecek sıkıntısı nedeniyle burada hayatını sürdüren canlılar olumsuz koşullara karşı birçok adaptasyon geliştirmiştir. Kutup çöllerinde hayvanlar daha büyük yapılı ve daha kalın bir deri tabakasına sahiptir. Ayrıca bu hayvanları koruyan oldukça gelişmiş yağ tabakaları vardır. Kutup çöllerinde ya da buralara yakın bölgelerde yaşayan insan toplulukları bölgeye ait penguen, kutup ayısı, kutup tilkisi, fok, balina, deniz aslanı gibi hayvanları avlayarak bunların et, deri ve yağlarından hem faydalanır hem de bu maddelerin ticaretini yaparlar.

Sıcak çöllerde ise hayatın daha zor olduğu söylenebilir çünkü kutuplarda yaşayan hayvanlardan farklı olarak su gibi önemli bir sorunları daha vardır. Onlar da bu sorunu çözmek için de çeşitli adaptasyonlar geliştirilmiştir. Örnek olarak develer hörgüçlerinde yağ biriktirirler ve ihtiyaç anında fazla yağı bir dizi kimyasal işlemden geçirerek suya çevirir ihtiyaçlarını bu yolla giderirler. Birçok çöl hayvanı ise küçük boyutludur ve bu onların çabuk terlemesini engeller. Diğer bazı çöl hayvanları da suyu çeşitli şekillerde depo eder ya da aldıkları besinlerin suyundan istifade ederler. Sıcak çöllerde yaşayan çöl insanları ise kısıtlı sayıdaki su kaynaklarına bağımlı olarak göçebe bir yaşam sürerler. Develer bu insan toplulukları için çok büyük önem taşır. Çöl gemisi denen bu hayvanlar insanlar için su kaynakları arasındaki uzun mesafeleri aşmanın tek yoludur.
21.01.2024 16:41:55
Çöl ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.

Sayfayı Düzenle

Çöl Yorumları

Kırmızı sayıyı girin

1 Yorum Yapılmış "Çöl"
Yıllık iznimi aldım ve eşimle birlikte farklı bir tatil yapmaya karar verdik. Turistik olarak sahra çölünü gezmeye karar verdik. Ancak eşim çöle gitmeye endişeleniyor. Şayet çölde kalırsak nasıl yiyecek bulacağız? Nasıl su temin edebiliriz şeklinde sorular sormakta? Sizce çölde değişik bir tatil yapmak nasıl olur?
Erdem Günay . 05.09.2018 17:33:16

Karakum Çölü

Karakum çölü, Asya kıtasında büyük çoğunluğu Türkmenistan'da küçük bir kısmı da Kazakistan'da yer almaktadır. Amu Derya nehrinin batısında kalmaktadır. ...
Devamını Oku

Gobi Çölü

Gobi Çölü, Çin ile Moğolistan topraklarına kadar yayılan soğuk çöldür. Gobi çölü Doğu Türkistan'dan Dungeby'e (Mançurya) kadar uzunlu olan 1. 600 kilome...
Devamını Oku

Arizona Çölü

Arizona çölü; Arizona, Amerika'nın bir eyaleti olup çölleri ve kanyonları ile ünlüdür. Arizona'nın en önemli coğrafik özelliği elbette Büyük Kanyonu'dur. Ari...
Devamını Oku

Çöl Gülü

Çöl gülü, bir diğer adı Adenium'dur. Susuzluğa uzun süre dayanabilir. Bunu gövdesinde depoladığı su ile yapmaktadır. Hızla gelişip büyüyen, gövdesi zama...
Devamını Oku

Çöl Gölü

Çöl Gölü, Çöl gölü Ankara'nın 75 hm güneyinde bulunmaktadır. Haymana ve Bala arasında 15 kilometre kare büyüklüğünde acı suyu olan bir göldür. Deniz yüksekli...
Devamını Oku

Dünyanın En Büyük Çölü

Dünyanın En Büyük Çölü; Yıllık yağış miktarı 25 cm. 'nin altında, gece ile gündüz sıcaklık farklarının fazla olduğu, bitki örtüsü yetişmeyen alanlar çöl...
Devamını Oku

Çöl Biyomu

Çöl biyomu, Çöl biyomundan bahsetmeden önce sizlere biyon nedir. Nasıl çeşitleri vardır aşağıdaki yazımda göreceksiniz. Benzer bitki ve hayvan topluluklarını...
Devamını Oku

Çöl Kartalı

Çöl Kartalı, bir yarı otomatik tabanca çeşididir. Orijinal ismi "Desert Eagle" olan bu tabanca Amerikan tasarımı ve israil yapımıdır. Modelleri arasın...
Devamını Oku

Namib Çölü

Namib Çölü; bu çöl, Güney Afrika'da yer alan ve Atlas okyanusuna kıyısı olan çölün adıdır. Namib sözcüğü Nama dili kökenli olmakla birlikte ve çok büyük mana...
Devamını Oku

Nevada Çölü

Nevada Çölü, iklim ve peyzaj gerçekten çok farklıdır. İklim yazları çok sıcak, kışları ılımandır. Bölgenin ağırlıklı olarak çöl iklimine sahip olması bu...
Devamını Oku

Çöl Zambağı

Çöl zambağı bitkisinin anavatanı Afrika'dır fakat Amerika ve Japonya'da da kültür bitkisi olarak yetişmektedir. Zambakgiller familyasına aittir. Kozmeti...
Devamını Oku

Çöl İklimi

Çöl İklimi, bu iklim tipinin en belirgin ve en önemli özelliği, yağışların hiç yok denecek kadar az olmasıdır. Çöllerde nemin az olması sebebinden dolayı gün...
Devamını Oku

Kalahari Çölü

Kalahari çölü, Afrika kıtasının güneyinde yer alan, dünyanın beş büyük çölünden biridir. Geniş otlaklıklar, çalılıklar ve ağaçlık alanlarla kaplı olması...
Devamını Oku

Çöl Yılanı

Çöl yılanı, aslında adını yaşadığı ortamdan almıştır. Bu yılan türü, daha çok çöllerde yaşar. Bu nedenle çöl yılanı ülkemizde bu şekilde adlandırılmıştır. Ül...
Devamını Oku

Taklamakan Çölü

Taklamakan Çölü, Batıdan doğuya doğru 1000 km genişliğine, kuzeyden güneye ise 400 km genişliğe sahip olan Taklamakan Çölü 324000 km karelik bir alanı k...
Devamını Oku

Atacama Çölü

Atacama Çölü, dünyanın en kurak çölü özelliğine sahip çöldür. Bu çöl yaz aylarında ve kış aylarında kuraklığını sürdürerek dünyanın en kurak çölü olmaktadır....
Devamını Oku

Çöl Tilkisi

Çöl Tilkisi, Köpekgiller familyasının en küçük mensubu olan ve fennik tilkisi olarak da bilinen çöl tilkisi, Arap Yarımadası, Sina Yarımadası, çöller ve Kuze...
Devamını Oku

Çöl Hayvanları

Çöl hayvanları, denilince benim ve daha birçok kişinin ilk aklına gelen eminim ki yılanlar, develer ve akreplerdir. Evet bu hayvanların bazı türleri çölde ya...
Devamını Oku

Çöl Bitkileri

Çöl bitkileri; kurakçıl bitkilerdir. Yani kurak koşullarda, su saklayabilen bir yapıya sahip bitkilerdir. Çöl bitkilerinin çoğu çalı ya da ot türündedir. Ağa...
Devamını Oku

 

Popüler İçerik
Taklamakan Çölü
Atacama Çölü
Çöl Tilkisi
Çöl Hayvanları
Çöl Bitkileri
Son Forum Konuları
Neden Deve
Yardım Sayfaları
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Şubat - 2024